Mijn familie was een familie van  friese landheren. De Wigersma's bezaten een state bij Domwier onder Warga en hadden de grond door vererving en aankoop verworven. In Friesland noemt men zo'n familie, een familie van "eigenerfden".

De familie Wigersma uit Domwier wordt het eerst genoemd in de vermelding van de oudste friese "huisplaatsen"  in Idaarderadeel bij Warga (1). In 1543 als "Taetman Wyggers guedt" en als deel daarvan uitmakend, wordt "Demwier" genoemd. " Dem" later genoemd als "Dom" betekent in het oud taalgebruik "dam". Een wier is in het oudfries taalgebruik een terp. Het is Domwier aan het Aegumerdiep, grenzend aan het in de 17e eeuw gedempte Wargaaster meer onder Warga.

Een andere vermelding van het familiebezit komen we tegen in een testament uit 1540 van Jets Tzumma(2), de weduwe van Tzumma Rennerts, ook wel Reynerszn Rollema van Rollemastate genoemd en gelegen aan de andere kant van het Aegumerdiep. Het bezit van de Friese eigenerfden, en dus ook van de Wigersma's was door het friese erfrecht in de 16e eeuw behoorlijk versnipperd aan het raken en het was goed gebruik de aandelen dan aan te bieden aan een naaste buur. In het geval van de Rollema's zou dat dus wel eens kunnen kloppen.

Mijn verre verre overgrootmoeder uit begin 17e eeuw Auck Roymersdr bezat nog 1/24 deel van de Wigersma-state (3). Zij was de dochter van Roymer Taetmanszn een broer van Iepe Taetmanszn , die  tenslotte in 1580 wordt gemeld als " Iepe Taetmans sate te Domwier"(4). Roymer bezat bij zijn dood in 1604 nog 1/6 deel van de sate (5).

De oorsprong van de Wigersma-state is onbekend. De oudste vermelding als zgn "huisplaats" dateert echter al van ver voor 1543, nl uit 1314 onder de naam " Demingwere"  met als eigenaar Folpertus de Demingwere. Of deze Folpertus de stamvader van mijn familie is, zullen wij wel nooit weten (zie noot 1).

De exacte ligging van de state is bij benadering vastgesteld uit de stemkohieren van 1698 en de floreenregisters uit 1700, nl ten oosten van het in de 17e eeuw gedempte Droge Mear, ook wel Greate Mar, ook wel Wargaaster Meer en ten oosten van het Aegumerdiep. Uit de al genoemde bron uit 1543 wordt het Domwier als lokatie genoemd. De oppervlakte van de state bedroeg in 1698 nog 56 pondematen (=1 pondemaat = 36.74 are). 

In de stemcohieren van 1698 blijken tenslotte 2/3 van de aandelen van de Wigersma-state in bezit te zijn van de familie Bruynsma van Bruynsma-state in de nabijheid van Wigersma-state aan de andere kant van het Aegumerdiep.De familieaandelen van de Wigersma waren in 1658 allemaal al in andere handen overgegaan.

 

De stamboom 

Afstammelingen van TAETMAN van het "Wyggersguedt Demwier" (1543) ( 8)

1.ROYMER Taetmansz

overleden Swichum 1604, was gehuwd met  Aeff Jellesdr ( bij 2e huwelijk met Aesge Pieterz 1/6 aandeel Wigersma state)

Kinderen:

-Imcke Roymersdr (Swichum 1590),

-Douwe Roymersz,

 -AUCK Roymersdr (Swichum, 1605),

-Jelle Roymersz,

-Tetman Roymersz.

 

2.Auck Roymersdr (Swichum, 1605/ Wirdum 1647) gehuwd te Leeuwarden op 6 juli 1622 met Aucke Willems (Wirdum, 1598/Wirdum, 1644) boer op de kerksate te Wirdum. In 1644 1/24 aandeel in de Wigersma state.

Kinderen:

-Impck Auckes ( Wirdum 1632/Wirdum 1678), 

3.-Roymer Auckes (Wirdum 1641/Engelum 1713) timmerman, gehuwd met Antje Foppes (1) Engelum, 19-04-1647), Sioukje Euwes (2), Sietske Douwes (3) in respectievelijk Engelum,25-01-1668, Engelum, 28 september 1684 en Engelum, 22 juni 1704. 

Kinderen 1e huwelijk:

-Auck (ged. Engelum, 25-12-1668), 

-FOPPE Roymers (ged. Engelum, 9-08-1674), 

-Aucke (ged) Engelum, 23-09-1677.

Kinderen uit 2e huwelijk: Claeske (ged) Engelum, 26-07-1685, Antie (ged) Engelum, 15-05-1687. Euwe (ged) Engelum, 13-10-1689, Johannes (gestorven) Engelum, 20-11-1692, Johannes (ged) Engelum, 23-09-1694/30-01-1776, Siouck, Engelum (ged) 6-03-1698.

Kinderen uit 3e huwelijk: Siouck, (ged) Engelum, 4-10-1705, Tjitske, (ged) Engelum, 18-03-1708, Douwe, (ged) Engelum, 1-08-1710 (de dopeling is overleden), Grytje, (ged) Engelum, 26-12-1711.